Cinsel istismar sözcüğünün tanımı kaynaktan kaynağa göre değişmekle birlikte genellikle ‘’Bir kişinin rızası dışında, onun üzerindeki otoritesini kullanarak kendini tatmin etmek’’ şeklinde bir anlam düşündürür.

Özellikle cinselliğin tabu olarak görüldüğü ve açık açık  konuşulmadığı kültürlerde,  cinsel istismar gibi bir hak ve özgürlük ihlali suçunun pek dillendirilmediğine ve suskun kalındığına şahit olunmaktadır.

Söz konusu istismar,  çocuğa yönelik olduğunda ise aileler ne yapacaklarını genelde bilemezler.

Günümüzde bu kadar sık karşılaşılan bir durum hakkında bilgi sahibi olmamak hem çocuklarımızı yeterince koruyamamamıza hem de travmatize olmuş çocukların eski yaşam kalitesine tekrar kavuşamamasına neden olabilir.

 

CİNSEL İSTİSMAR SADECE FİZİKSEL YAKINLAŞMAYI KAPSAMAZ !!!

      

Doğru bilenen yanlışlardan bir tanesi cinsel istismarın ancak fiziksel bir yakınlaşma sonucunda olabileceği yönünde; fiziksel temas içermeyen cinsel içerikli konuşma , teşhircilik, röntgencilik, çocuğa cinsel içerikli film vb izletme/gösterme, çocuğu cinsel ilişkiye tanık olmaya zorlama, çocuğun istemediği yerlere dokunması için onu zorlama, çocuğa sürtünme gibi faaliyetlerin tamamı cinsel istismar kapsamındadır.

 

CİNSEL İSTİSMAR HER AİLENİN BAŞINA GELEBİLİR!

 

Öncelikle cinsel istismarın her ailenin başına gelebilecek ve öğrenildiği andan itibaren en erken şekilde müdahale edilmesi gereken bir durum olduğunu belirtelim. Üzerini örtmek, hiçbir travma çeşidi için çözüm yöntemi olamaz.

 

ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARA UĞRADIĞINDAN NE ZAMAN ŞÜPHELENİRİZ?

 

Cinsel istismar çocuk için oldukça travmatize edici ve pek çok yönden (duygusal, davranışsal, fiziksel vb..) değişime sebebiyet verebilen bir olaydır. Çocuklar genellikle bu durumu kendileri söyleyemezler fakat dikkatli olduğumuzda bazı şeyleri anlamak mümkündür.

1-Uygun olmayan cinsel oyunlar, yaşına oranla ileri seviye cinsel bilgi

2-Okulda arkadaşlarına karşı beklenmedik zorlamalar

3-Kendini akranlarından ve diğer çevresinden soyutlama

4-Aşırı sessizlik, içe kapanma

5-Fiziksel temas veya yakınlıktan kaçınma

6-Belli yerlerden ve belli kişilerden fazla korkma/kaçma

7-Duygularını kontrol edememe

8-Öfke tepkileri

9-Yakınlarına(özellikle yetişkinlere karşı) güvensiz davranışlar

10-Okul başarısında düşme

11-Fiziksel yakınmalar (sürekli karın/baş/eklem ağrıları)

*Cinsel istismara maruz kalan bir çocuk küçük yaşı nedeniyle olayları tam olarak anlamlandırabilecek zihinsel beceriye sahip değildir. Tramvatize olduğunu bilemez. Ancak bunu dışarıya çeşitli şekillerde yansıtır. Akranlarına zorbalık yapması ve cinsel içerikli oyunlar oynaması, kendi yaşadığı şeyi canlandırmaya çalışmasından; kendini çevreden izolasyonu ise şiddetli utanç, suçluluk ve korku duyguları nedeniyle olabilmektedir…

 

ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARI AÇIKLADIĞINDA NE YAPILMALI?

 

1-Ona güvendiğinizi ve anlattıklarına inandığınızı söyleyin. Çoğu ebeveyn çocukların hayal gücünün geniş olduğunu düşünür ve tanıdıkları birinin bu tarz bir şey yapmış olmasına ihtimal vermez. Bu yüzden çocuğun söylediklerini ciddiye almaz fakat özellikle küçük çocuklar böyle bir konuyla ilgili yalan söylemez.

2-Olayları dinlerken sakinliğinizi koruyun. Öfkeli bir duygu durum sergilemeniz zaten korkmuş olan çocuğu daha da korkutup, anlatacaklarının tamamını anlatmamasına neden olabilir.

3-Çocuk yaşadıklarını paylaşırken tüm dikkatinizle onu dinleyin ve maruz kaldığı şeyin yanlış bir şey olduğunu fakat bu durumun onun suçu olmadığını, açıklıkla ifade edin.

4-Olayı anlatması bittikten sonra, tüm bunları sizinle paylaştığı için teşekkür edin ve bundan sonraki süreç hakkında onu bilgilendirin.

 

ÇOCUĞA YÖNELİK CİNSEL İSTİSMARI NASIL ÖNLEYEBİLİRİZ?

 

1- Çocuklara vücutlarını doğru şekilde tanıtmalıyız. Cinsel organlara erkek ve kız çocuklarda farklı isimler takarak onlara bu şekilde öğretmek önemini yeterince kavrayamamalarına neden olabilir.

2-Vücutlarındaki sınırları öğretmeliyiz. Ve biz de buna göre hareket etmeliyiz. Çocukları cinsel organlarından, kalçalarından vb özel bölgelerinden sevmemeliyiz. Bu tarz davranışlar çocuklarda ‘’çocukların özel bölgesine dokunmak yanlış değildir’’ algısı oluşturur ve kötü niyetli dokunuşları anlayamazlar.

3-Çocuklarımıza HAYIR demeyi öğretmeliyiz. Onu sevmesini, dokunmasını istemediği kişilere karşı hayır diyebilme özgürlüğünün olduğunu bilmeli.

 

Kaynakça

 

YÜKSEL Şahika, SANER Suzan, ‘Çocuk Cinsel İstismarı ve Zor Açığa Çıkması’, Bilgilendirme Dosyası,  2016

 

Hazırlayanlar

 

Stajyer Psikolog Büşra HİTALOĞLU

Stajyer Psikolog Cahide ÇOLAK